Wraz z kończącym się urlopem przychodzi czas na pakowanie i powrót do domu. Podczas ostatnich przygotowań do wyjazdu wiele osób przekonuje się, iż nie posiada jednego z najważniejszych dokumentów podróży, czyli paszportu. Wtedy rozpoczynają się gorączkowe poszukiwania, a w przypadku braku rezultatów pojawia się panika. A tymczasem nerwy mogą być złym doradcą – tym bardziej, iż utrata paszportu za granicą wcale nie musi skutkować poważnymi problemami. W przypadku podróży do krajów Unii Europejskiej wystarczy jakikolwiek inny dokument tożsamości, który umożliwi powrót do kraju. Natomiast w sytuacji, gdy utrata paszportu nastąpiła poza granicami unijnymi, niezbędne jest podjęcie odpowiednich kroków.
Pierwszym krokiem w przypadku utraty paszportu powinno być udanie się do najbliższego komisariatu policji. I chociaż nie jest to wymagane przepisami prawa, to spisanie odpowiedniego raportu może pomóc w odzyskaniu innych dokumentów (na przykład wieloletniej wizy do Stanów Zjednoczonych). Jednak najważniejszą czynnością w tej nieprzyjemnej sytuacji jest wizyta w polskiej placówce dyplomatycznej (ambasadzie lub konsulacie), w której należy wypełnić odpowiednie dokumenty i złożyć dwa wyrobione zdjęcia. Dobrze mieć przy sobie skany paszportu, które w podróży należy umieszczać w innym miejscu niż oryginalne dokumenty.
Podczas wizyty w placówce dyplomatycznej niezwykle istotną kwestią jest potwierdzenie tożsamości i polskiego obywatelstwa. Można to uczynić trzema sposobami:
– na podstawie innych dokumentów tożsamości (na przykład prawa jazdy lub dowodu osobistego),
– poprzez poręczenie przez inną osobę (na przykład znajomego lub pilota wycieczki),
– na podstawie ustaleń przeprowadzonych z urzędami w kraju.
Ta ostatnia opcja jest najbardziej czasochłonna i kosztowna, gdyż wszelkie wydatki związane z pobytem, dojazdami i wyrobieniem nowego dokumentu pokrywa sam turysta.
Turysta pozbawiony paszportu ma możliwość wyrobienia dwóch rodzajów dokumentu – normalnego lub tymczasowego (służącego jedynie do powrotu). Decyzja o rodzaju dokumentu powinna być uzależniona od indywidualnych potrzeb.
Na koniec należy też uspokoić osoby, który utraciły paszport w kraju, w którym nie ma żadnej polskiej placówki dyplomatycznej. Taka sytuacja nie oznacza, iż powrót do domu będzie niemożliwy. W tym przypadku należy udać się do placówki jakiegokolwiek kraju należącego do Unii Europejskiej i poprosić o dokument zwany Europejskim Dokumentem Podróży.
